Poradnik NASK. Jak nie utonąć w oceanie internetu?
Cyberprzestępcy nie śpią, a ich metody zmieniają się tak szybko, jak szybko rozwija się technologia. Jak nie dać się złapać w sieciowe pułapki? Z pomocą przychodzi nowa publikacja NASK – „ABC cyberbezpieczeństwa 2.0”, poradnik przygotowany w ramach OSE.
Poradnik został zaprojektowany tak, by każdy – niezależnie od wieku i poziomu wiedzy – znalazł w nim praktyczne wskazówki i odpowiedzi na swoje cyfrowe wątpliwości. Zagrożenia w internecie ewoluują bardzo szybko, dlatego edukacja jest naszym najlepszym narzędziem – pozwala zrozumieć mechanizmy działania oszustów i uczy, jak reagować zanim dojdzie do szkody. Świadomy użytkownik to użytkownik bezpieczniejszy.
Cztery obszary, pełna wiedza
Hasła podzielono na cztery tematyczne obszary:
- Pierwszy z nich to cyberbezpieczeństwo. Cyberstalking, FOMO, phishing, trolling, seksting czy kradzież tożsamości – to hasła z tego zakresu. Dzięki poradnikowi można nie tylko poznać znaczenie tych zwrotów, ale także nauczyć się, jak rozpoznać takie cyberzagrożenie, jak się przed nim chronić i jak reagować, gdy padliśmy ofiarą oszustwa.
- Druga grupa to higiena cyfrowa, czyli zbiór dobrych praktyk, które pomagają dbać o równowagę online–offline. Definicje z tego obszaru zawierają praktyczne wskazówki, pomocne w budowaniu zdrowych cyfrowych nawyków. Zawierają się w hasłach takich jak: sabbatical, filtry kontroli rodzicielskiej, wyzwania offline challenge, stres cyfrowy. To wiedza szczególnie przydatna we współczesnych czasach, gdy większość z nas boryka się z problemem nadmiernego korzystania z urządzeń, wpada w pułapki nudgingu i pętli dopaminowej.
- Trzeci obszar obejmuje profilaktykę. To solidna baza podstawowych zasad bezpieczeństwa: od aktualizacji oprogramowania i tworzenia kopii zapasowych, przez antywirusy, po biometrię i uwierzytelnianie dwuskładnikowe.
- Czwartą kategorię stanowi wsparcie. To spis przydatnych kontaktów i zestaw wskazówek, które pomagają działać, gdy internetowe doświadczenia przestają być bezpieczne i zaczynają realnie szkodzić. W „ABC cyberbezpieczeństwa 2.0” dostępne są m.in. informacje o CERT Polska, Dyżurnet.pl, helpline’ach, a także instrukcje dotyczące zgłaszania incydentów bezpieczeństwa, fałszywych domen czy prób wyłudzeń. Wszystkie hasła opatrzone są obszerną bibliografią, tak aby każdy mógł pogłębiać swoją wiedzę.
Dlaczego to ważne?
Autorki poradnika podkreślają, że edukacja to najskuteczniejsze narzędzie w walce z cyberzagrożeniami. Świadomy użytkownik łatwiej rozpoznaje próby oszustwa i potrafi szybciej zareagować na podejrzane sytuacje.
– Warto wiedzieć, że naszego poradnika nie trzeba czytać od deski do deski (chociaż oczywiście do tego zachęcamy), można do niego sięgać, gdy coś nas zaniepokoi albo potrzebujemy szybkiej porady. Pamiętajcie, edukacja o cyberbezpieczeństwie to dziś konieczność! – mówi Diana Kania, starsza specjalistka z Zespołu Programów Edukacyjno-Informacyjnych w NASK, współautorka poradnika.
Publikacja rozwija i aktualizuje treści z cyklu „ABC cyberbezpieczeństwa”, publikowanego na platformie e-learningowej OSE IT Szkoła. Hasła zostały uzupełnione, uporządkowane i wzbogacone o nową wiedzę, tak aby tworzyć kompletny przewodnik po cyfrowym świecie – od A do Z.
Edukacja, która daje bezpieczeństwo
Sercem działań OSE jest wspieranie bezpiecznego korzystania z internetu. Ogólnopolska Sieć Edukacyjna dostarcza szkołom szybki i bezpłatny internet, ale też edukuje – poprzez webinary, kursy e-learningowe, scenariusze zajęć oraz poradniki.
– Cyberbezpieczeństwo to temat, który powinien pojawiać się nie tylko na lekcjach informatyki, ale w ogóle w codziennych rozmowach – w szkole i w domu. O bezpieczeństwie online trzeba rozmawiać z uczniem w każdym wieku: z nastolatkiem, który coraz śmielej eksploruje sieć, i z młodszym dzieckiem, które właśnie dostało swój pierwszy telefon czy tablet. Im wcześniej zaczniemy edukację, tym większa szansa, że młodzi użytkownicy będą korzystać z technologii mądrze i świadomie – mówi Katarzyna Gańko, starsza specjalistka z Zespołu Programów Edukacyjno-Informacyjnych w NASK, współautorka poradnika.
Pobierz Poradnik „ABC cyberbezpieczeństwa 2.0” to nie tylko przewodnik, ale także praktyczny niezbędnik dla wszystkich, którzy chcą poruszać się po cyfrowym świecie odpowiedzialnie i świadomie.
Pobierz Poradnik (PDF) Poradnik ABC cyberbezpieczenstwa 2.0